नव _nava

नव a.

1 New, fresh, young, recent; चित्तयोनिरभवत्पुनर्नवः R.19.46; एते वयं पुनर्नवीकृताः स्मः Ś.5; क्लेशः फलेन हि पुनर्नवतां विधत्ते Ku.5.86; U.1.19; R.1.83;2.47;3.53; 4.3,11; Śi.1.4; नववयसि Mu.3.3.; Śi.3.31; Ki.9.43.

-2 Modern.

-वः 1 A crow.

-2 Praise.

-3 A young monk, novice; Buddha.

-वम् ind. Recently, newly, lately, not long ago.

-Comp. -अङ्गी a woman. नवाङ्गी कुरङ्गी दृगङ्गीकरोतु Jagannātha.

-अन्नम् 1 new rice or grain.

-2 a ceremony performed on first eating the new rice.

-अम्बु n. fresh water.

-अहः the first day of a fort- night.

-इतर a. old; न च योगविधेर्नवेतरः स्थिरधीरा परमात्म- दर्शनात् (विरराम); R.8.22.

-उद्धृतम् fresh butter.

-ऊढा, -पाणिग्रहणा 1 a newly married woman, a bride; आस्तां मानसतुष्टये सुकृतिनां नीतिर्नवोढेव वः H.1.185. Bh.1.4; नवपाणि- ग्रहणां वधूमिव (सदयं बुभुजे) R.8,7.

-2 a kind of heroine (in dramas); "लज्जाभरपराधीनरतिर्नवोढा"; बलान्नीता पार्श्वं मुख- मनुमुखं नैव कुरुते, धुनाना मूर्धानं क्षिपति वदनं चुम्बनविधौ । हृदिन्यस्तं हस्तं क्षिपति गमनारोपितमना, नवोढा वोढारं रमयति च सन्तापयति च ॥ Ras. M.

-कारिका, -कालिका, -फलिका 1 a woman newly married.

-2 a woman in whom menstruation has recently commenced.

-छात्रः a fresh student, novice, tyro.

-द्वीपः N. of a place (modern Nuddea, at the confluence of भागीरथी and जलङ्गी).

-नी f.

-नीतम् fresh butter; अहो नवनीतकल्पहृदय आर्यपुत्रः M.3. दुग्धोत्थं नवनीतं तु चक्षुष्यं रक्तपित्तनुत् Āyurveda. ˚धेनुः A cow made of butter, fit to be offered to a Brahmaṇa.

-नीतकम्, -नीतजम् 1 clarified butter.

-2 fresh butter.

-पाठकः a new teacher.

-प्रसूता a woman who has lately brought forth (a child).

-प्राशनम् eating of new rice.

-मल्लिका, -मालिका a kind of jasmine.

-यज्ञः an offering of the first fruits of the harvest.

-यौवनम् fresh youth, bloom or prime of youth. (

-ना) a young woman.

-राजस् f. a girl who has recently menstruated.

-वधूः, -वरिका 1 a newly-married girl.

-2 a daughter-in-law.

-वल्लभम् a kind of sandal.

-वस्त्रम् new cloth.

-शस्यम् the first fruits of the year's harvest.

-शशिभृत् m. an epithet of Śiva; रक्षाहेतोर्नवशशिभृता वासवीनां चमूनामत्यादित्यं हुतवहमुखे संभृतं तद्धि तेजः Me.45.

-श्राद्धम् a श्राद्ध performed on odd days after death i. e. on the third, fifth, seventh, ninth, eleventh.

-सारः a kind of Āyurvedic decoction; नवसारो भवेच्छुद्धश्चूर्णतोयैर्विपाचितः । दोलायन्त्रेण यत्नेन भिषग्भिर्योगसिद्धये ॥ Vaidyachandrikā.

-सूतिः f.,

-सूतिका 1 a milch-cow.

-2 a woman recently delivered.